ITO na ang ikaapat na “installment” ng pagtalakay natin sa salitang “Jehovah” na sinasabi ng ilan na pangalan daw ng Diyos. Nitong nakaraang Sabado ay nag-promise ako na ipakikita ko na kung paano naimbento ang salitang ito.
Pero bago ‘yon ay gumawa muna tayo ng isang mabilis na review ng mga napag-usapan na natin.
- Noong isinulat ng mga Hebreo ang orihinal na texto ng Old Testament ay hindi sila gumamit ng mga vowels kaya wala kayong mababasang “A E I O U” sa mga ito. Puro lang “B K D G H L M etc.” ang inyong makikita rito. Pero kahit pa nagkaganoon ay alam ng mga Hebreo kung paano bigkasin ang mga salita. Halimbawa, alam nila na ang “DYS” ay binibigkas na “DIYOS.”
- Nang tanungin ni Moises ang Diyos kung ano ang pangalan nito ay sinagot niya nito sa Exodus 3:15 ng ganito, “Sabihin mo sa mga Israelita: Ang PANGINOON ... Ito ang aking pangalan magpakailanman. Ito ang itatawag sa akin ng lahat ng salinlahi.’”
- Kung titingnan natin ay lalabas na “Panginoon” o “Lord” ang pangalan ng Diyos pero mali ito sapagkat sa orihinal na kasulatan sa Hebreo ay hindi ang katumbas ng “Panginoon” o “Lord” ang mababasa kung ang apat na letra na ang katumbas sa salita natin ay “YHWH.” Ang “YHWH” ang bumubuo sa pangalan ng Diyos.
- Dahil sa takot ng mga Hebreo na lumabag sa kautusan sa Exodus 20:7, kung saan sinasabing “Huwag mong gagamitin ang pangalan ni YHWH, ang iyong Diyos, sa walang katuturan,” hindi na nila binanggit ang pangalan nito. Sa halip ay sinasabi nila ang salitang “Adonai” na ang katumbas sa Pilipino ay “Panginoon” at “Lord” naman sa Ingles.
- Para huwag magkamali ang mga magbabasa ng Banal na Kasulatan, isinulat ng mga Hebreo ang salitang “Adonai” sa ibabaw ng “YHWH” para ang “Adonai” ang masabi at hindi ang “YHWH.”
- Sa pagitan ng 1200 at 1600 A.D., isinalin ng ilang “German scholars” ang Banal na Kasulatan mula sa Hebreo papuntang German. Nang gawin nila ito ay isinulat din nila ang “YHWH” sa kanilang salita kaya ito ay naging “JHVH.” At diyan na nag-ugat ang pagkaka-imbento ng salitang “Jehovah.”
Iiwan muna uli natin ang mga “German scholars” na iyan sa pagpapatuloy ng pagtalakay natin.
VOWELS ISININGIT
Noong unang panahon ay wala pang imprenta kaya ang mga kasulatan, kasama na ang Banal na Kasulatan ay pinararami sa pamamagitan ng pagkopya gamit ang sulat kamay. Sa madaling salita, “handwritten” ang mga kopya ng Kasulatan. Ang mga gumawa ng pagkopyang ito ay ang mga “eskriba.”
Bandang 200 BC o 200 taon bago ipanganak ang Panginoong Hesus, isang grupo ng eskriba ang nagsimulang maglagay ng “vowels” sa mga salita sa Banal na Kasulatan. Kaya mula noon ay lahat ng salita sa Kasulatan ay nalagyan nila ng “vowels” puwera lang sa “YHWH.”
Bakit hindi kasama ang “YHWH” sa nalagyan ng “vowels?” Ito ay dahil sa sobrang takot ng mga Hebreo na banggitin ang pangalan ng Diyos ay NAKALIMUTAN nila ang tamang bigkas dito.
Kahit naman siguro sino ay makakalimutan ang tamang bigkas sa isang salita matapos ang ilang daang taon na hindi ito sinasabi. Isa pa ay nasanay na silang binabanggit ang “Adonai” (na meron na ring “vowels”) na nakasulat sa ibabaw ng “YHWH” sa Banal na Kasulatan.
Dito uli papasok ang papel ng “German scholars” sa pagkakaimbento ng salitang “Jehovah.”
Noong isinasalin nila ang Old Testament mula Hebreo patungong German ay nagtaka sila kung bakit ang lahat ng salita rito ay mayroong “vowels” liban sa “YHWH” na isinalin na nila bilang “JHVH.”
Malaking problema ‘yon dahil hindi nila makumpleto ang pangalan ng Diyos.
Isa sa mga scholars ang nakagawa ng “solusyon” sa problema--mali nga lang.
Habang isinusulat niya ang “JHVH” na walang “vowels” ay napuna niya ang salitang “Adonai” sa ibabaw nito na merong “vowels.”
Umiral ang pagka-adelantado nito at kanyang “hiniram” ang “vowels” ng “Adonai” at isiningit sa gitna ng mga letra ng “JHVH.” Kinuha niya ang “a” at inilagay sa gitna ng “J” at “H.” Ang “o” ay inipit niya sa “H” at “V.” At ang huling “a” ay ginawa niyang “palaman” sa pagitan ng “V” at “H.”
Nai-imagine ba ninyo ang kinalabasan? Nabuo o naimbento na ang salitang “JaHoVaH” na sa kalaunan ay naging “Jehovah.” Mula noon ay marami ng tao ang nagoyo ng salitang “Jehovah” na kinikilala nila bilang pangalan ng Diyos.
Ang masaklap pa niyan ay binabastos at tinatarantado nila ang Diyos sa tuwing gagamitin nila ang salitang “Jehovah.”
Paano? Sa susunod na Sabado ay ‘yan naman ang ibabahagi ko sa inyo.
No comments:
Post a Comment